Skąd pochodzi prąd w gniazdkach? Droga energii od elektrowni do domu
Wykonaj bezpłatną analizę faktury
Sprawdź, czy zaoszczędziszNie każda firma kwalifikuje się do oszczędności - zweryfikuj swój potencjał w mniej niż minutę
Jak wytwarzany jest prąd?
Istnieje wiele sposobów na wytworzenie energii elektrycznej, jednak w polskim miksie energetycznym wciąż dominuje węgiel.
Energia z węgla powstaje w elektrowniach konwencjonalnych, w których ciepło ze spalania wykorzystywane jest do podgrzewania wody i zamieniania jej w parę wodną napędzającą turbiny. Te następnie wprawiają w ruch generatory, które odpowiadają za wytworzenie energii elektrycznej.
W większości elektrowni wykorzystywany jest węgiel kamienny (wg danych za styczeń 2025 roku – 43,79% miksu), jednak kilka z nich zasilanych jest znajdującym się dużo płycej węglem brunatnym (21,75% miksu). Za ok. 12% miksu energetycznego odpowiada energia z gazu ziemnego.
Melodią przyszłości w Polsce jest natomiast energetyka jądrowa – zgodnie z deklaracjami, budowa pierwszej polskiej elektrowni jądrowej zakończy się najwcześniej w 2035 roku.
Odnawialne źródła energii – więcej niż fotowoltaika
Ekologiczną alternatywą dla elektrowni konwencjonalnych są odnawialne źródła energii (OZE). Przez długi czas kojarzone były głównie z energetyką wiatrową oraz wodną, a widok turbin na północy Polski na dobre wpisał się w krajobraz. Wiele zmieniło się natomiast od około 2020 roku, gdy nastał boom na fotowoltaikę. Liczne instalacje fotowoltaiczne powstały nie tylko na dużych farmach, ale również na dachach polskich domów. Przydomowe mikroinstalacje PV wraz z tymi przemysłowymi odpowiadały pod koniec 2024 roku za 9 proc. miksu. Oprócz tego w polskiej energetyce wykorzystywana jest energia ze spalania biomasy, która również zaliczana jest do OZE.
Jak przesyłana jest energia elektryczna?
Dużym wyzwaniem jest przesyłanie energii z elektrowni w każdy zakątek Polski. Wytworzona energia trafia w tym celu do transformatorów mocy, które podnoszą napięcie do 110 kV, 220 kV lub 400 kV. Podwyższenie napięcia jest niezbędne, ponieważ pozwala ograniczyć straty energii, które występują podczas jej przesyłania na duże odległości. Energia jest następnie transportowana liniami przesyłowymi wysokiego napięcia, które stanowią część krajowej sieci elektroenergetycznej.
Gdy prąd dociera do stacji elektroenergetycznych (tzw. Głównych Punktów Zasilania – GPZ), jego napięcie jest obniżane do poziomu średniego napięcia (np. 15 kV lub 20 kV). Z tych stacji energia trafia do sieci dystrybucyjnej, skąd jest kierowana do lokalnych stacji transformatorowych, które redukują napięcie do 230 V (dla gospodarstw domowych) lub 400 V (dla instalacji trójfazowych).
Na ostatnim etapie energia elektryczna jest dostarczana do odbiorców końcowych – zarówno gospodarstw domowych, jak i firm. W tym celu wykorzystywane są zarówno linie napowietrzne, które dominują na terenach wiejskich i podmiejskich, jak i podziemne sieci kablowe, stosowane głównie w miastach ze względu na estetykę i większą odporność na warunki atmosferyczne.
Ostatni etap – prąd w Twoich gniazdkach
Kto dostarcza prąd do budynku? Pierwszym krokiem, by skorzystać z energii elektrycznej w domu, jest wykonanie przyłącza elektrycznego. Dzięki temu domowa instalacja elektryczna zyskuje dostęp do sieci elektroenergetycznej. Aby to zrobić, należy zamontować licznik oraz podpisać umowę z dostawcą, który odpowiada za dostarczenie prądu. Warto jednak pamiętać, że dystrybutor i sprzedawca to dwa różne podmioty.
Czy wiesz, że możesz wybrać swojego sprzedawcę prądu i zyskać lepsze warunki? Wybierając Respect Energy, wspierasz zrównoważony rozwój oraz czystą energię z odnawialnych źródeł. Skontaktuj się z nami i dowiedz się, jak łatwo zmienić sprzdawcę energii.
