Jak działa rynek energii w Polsce?

Kim jest producent energii elektrycznej?

Zrozumienie, czym zajmuje się każdy z podmiotów na rynku energii elektrycznej, pozwala lepiej odnaleźć się w rzeczywistości umów, taryf czy rachunków za prąd. 

Punktem wyjściowym jest producent energii elektrycznej, czyli podmiot, który zajmuje się wytwarzaniem prądu. Energia elektryczna w Polsce pochodzi  z różnych źródeł, takich jak:

• Elektrownie konwencjonalne – opierają się one na spalaniu paliw kopalnych, takich jak węgiel czy gaz ziemny. W polskim miksie energetycznym wciąż dominuje węgiel (kamienny i brunatny).
• Odnawialne źródła energii (OZE) – elektrownie te korzystają z naturalnych zasobów, takich jak wiatr, słońce, woda, biomasa czy geotermia. Najwięcej energii z OZE pochodzi z turbin wiatrowych. W 2025 roku energia elektryczna w Polsce została w prawie 30% wyprodukowana z OZE (to rekordowo wysoki udział jak do tej pory w naszym kraju).
• Energetyka jądrowa – do wytwarzania energii elektrownie jądrowe wykorzystują reakcje rozszczepienia jąder atomowych. Obecnie w Polsce nie funkcjonuje żadna elektrownia jądrowa, a pierwsza ma powstać dopiero w 2035 roku.

Wbrew pozorom producenci nie sprzedają energii odbiorcom końcowym bezpośrednio. Zamiast tego prąd trafia do sieci przesyłowej, zarządzanej przez Polskie Sieci Elektroenergetyczne (PSE), gdzie jest dystrybuowany i sprzedawany przez osobne podmioty.

Operator systemu dystrybucyjnego (OSD), czyli dostawca prądu

Kolejnym ogniwem łańcucha energetycznego jest operator systemu dystrybucyjnego. Jest to podmiot, który odpowiada za dostarczaniee nergii elektrycznej z elektrowni do odbiorców końcowych. Jest on odpowiedzialny za utrzymanie sieci elektroenergetycznej, bieżące naprawy, usuwanie awarii czy w końcu modernizację sieci. Z dostawcą prądu podpisywane są również umowy o przyłącze elektryczne. 

Każdy odbiorca w Polsce ma przypisanego OSD, zatem nie można go zmienić. Zależy to od regionu i jest niezależne od tego, z kim podpiszemy umowę o sprzedaż energii. Aktualni główni operatorzy systemów dystrybucyjnych w Polsce to:

• Enea Operator Sp. z o.o.
• Energa-Operator SA
• Stoen Operator Sp. z o.o.
• Tauron Dystrybucja SA
• PGE Dystrybucja SA

Sprzedawca energii – jak wybrać najlepszą ofertę?

Ostatnim podmiotem jest sprzedawca energii elektrycznej. Zajmuje się zakupem prądu od wytwórców (elektrowni) i sprzedażą energii odbiorcom końcowym. Do zadań sprzedawcy należy też obsługa klienta i sporządzanie faktur. Nie odpowiada on natomiast za fizyczne dostarczenie prądu. Aby uzyskać status sprzedawcy prądu, spółka musi otrzymać koncesję wydawaną przez Urząd Regulacji Energetyki.

W trakcie podpisywania umowy każdy klient może wybrać też sprzedawcę rezerwowego z listy danego OSD, który zabezpiecza ciągłość sprzedaży prądu w przypadku problemów z podstawowym sprzedawcą (np. po upadku firmy lub wypowiedzeniu umowy). 

W odróżnieniu od producenta i dystrybutora sprzedawcę energii można zmienić. Jest to równie proste, jak zmiana operatora telefonii komórkowej czy ubezpieczyciela samochodu. Dzięki temu możesz wybrać najkorzystniejszą taryfę i warunki, które najbardziej Ci odpowiadają. Sprawdź ofertę Respect Energy i dowiedz się, jakie korzyści płyną ze wspierania OZE.